Pulsoksymetr to niewielkich rozmiarów urządzenie, którego celem jest określenie pomiaru saturacji krwi. Jeszcze do niedawna jego użycie nie cieszyło się tak dużą popularnością, jak to ma miejsce dziś w dobie wszechobecnego koronawirusa, jakim żyje cały świat. Na przestrzeni ostatniego czasu, pulsoksymetry zyskały na popularności, a to wszystko dzięki możliwości szybkiej, bezinwazyjnej i miarodajnej kontroli saturacji, tak ważnej i istotnej w przypadku zachorowania na COVID-19.
Czym jest saturacja?
Saturacja określana jest jako ilość związanej we krwi hemoglobiny z molekularnym tlenem do całkowitej jej ilości. Obok pulsu, a także temperatury, ciśnienia i częstotliwości oddechu, jest ona istotnym parametrem życiowym. Jak wiadomo, tlen jest niezbędny do życia. Aby organizm mógł funkcjonować, a organy wykonywać swoją pracę, niezbędne jej odpowiednie jego dostarczenie za pomocą hemoglobiny, czyli białka zawartego w erytrocytach. Badając saturację, określa się ilość hemoglobiny związanej z tlenem do hemoglobiny niezwiązanej. Jak więc ten tlen trafia do organizmu? Poprzez oddychanie. Powietrze, które zawiera tlen trafia do płuc, by następnie przedostając się do pęcherzyków płucnych, związać tlen z hemoglobiną. Stamtąd wraz z krwią w tętnicach trafia on do tkanek w całym organizmie.
Jak to wygląda w normach? W przypadku zdrowego człowieka 1 gram hemoglobiny wiąże 1,34 ml tlenu, a więc 100 ml krwi przenosi 20 ml tlenu. Zważywszy na to, że serce na minutę pompuje 5000 ml krwi, oznacza to, że w ciągu tej minuty trafia do organizmu blisko 1000 ml tlenu. Jeśli dojdzie do zatrzymania krążenia, organizm jest w stanie funkcjonować przez około 3 minuty, wykorzystując zapas. Po tym czasie, jeśli nie dojdzie do udzielenia poszkodowanej osobie pierwszej pomocy, ta umiera.
Jakie są przyczyny niskiej saturacji?
Bez wątpienia niska saturacja może być związana z licznymi chorobami ze strony układu oddechowego, jak również nieprawidłową pracą narządów wewnętrznych. I tak najczęściej spotykanymi przyczynami niskiej saturacji są:
- astma
- obturacyjna przewlekła choroba płuc
- infekcje wirusowe układu oddechowego
- infekcje bakteryjne układu oddechowego
- wady serca
- przecieki płucne
- malformacje naczyniowe
- zatrucie gazem
- zmiany miejsca położenia, gdzie występuje niskie ciśnienie atmosferyczne
Dlaczego warto posiadać pulsoksymetr?
Pulsoksymetr jest niewielkim, stosunkowo tanim urządzeniem, które jak najbardziej warto mieć w swoim posiadaniu. Dzięki niemu właśnie można na bieżąco kontrolować saturację i w razie niepokojących wyników - działać. W sposób szczególny jego wykorzystanie sprawdza się między innymi w przypadku zachorowania na koronawirusa. Niestety, ale część pacjentów nie jest w stanie wychwycić momentu zakażenia, gdyż początkowe objawy nie są w pełni widoczne. Nagle następuje pogorszenie stanu zdrowia, a pacjent często umiera. Saturacja jest jednym z pięciu parametrów, jakie na pewno warto kontrolować.
Badanie pulsoksymetrem daje możliwość przeciwdziałania niewydolności oddechowej. W przypadku zachorowania na COVID - 19, niepokojące jest to, że może dojść do spadku nasycenia tlenem, a chory nie będzie odczuwał problemów z oddychaniem, co stwarza niezwykle groźną sytuację. Poprzez pulsoksymetr do badania poziomu saturacji można przed takimi sytuacjami się obronić. Czy to oznacza, że urządzenie to może okazać się doskonałym do diagnozowania koronawirusa? Absolutnie nie. W wyniku bowiem wielu czynników może dojść do sfałszowania wyniku, stąd też nie zawsze niska saturacja oznaczać musi COVID - 19. Pulsoksymetr nie jest więc w stanie wykryć wirusa, ale może pomóc w jakimś stopniu kontrolować funkcjonowanie organizmu, szczególnie wtedy, gdy ten się pojawi. Chcąc mieć swoje zdrowie pod kontrolą, jak najbardziej warto takowy sprzęt posiadać.
Jak dokonać pomiaru saturacji?
Aby można było dokonać pomiaru saturacji, należu skorzystać z pulsoksymetru, który mierzy ją tak zwaną metodą pulsoksymetrii. W trakcie badania, jak wspomnieliśmy na początku tego artykułu, mierzy się procent związania hemoglobiny z tlenem we krwi. Jak to działa? Poprzez pochłanianie promieniowania przez krwinki czerwone światła czerwonego, jak również i podczerwonego. Całość tego działania możliwa jest dzięki temu, że erytrocyty z tlenem różnią się kolorem od tych, które go nie posiadają. Saturację określa się skrótem SpO2 i wyraża się ją w procentach.
U zdrowego człowieka saturacja w tętnicach wynosi 95-99%, z kolei w żyłach około 75%. W przypadku osób starszych wynosi ona 94 - 98%, z kolei u noworodków i dzieci powinna osiągać wartość powyżej 95%. A czy palenie papierosów powoduje obniżenie saturacji? Niezupełnie. Choć samo palenie jest oczywiście szkodliwe i zwiększa ryzyko zachorowania na wiele chorób, to jednak nie ma zbyt dużego wpływu na wysycenie tlenem hemoglobiny.
Jakie są objawy niskiej saturacji?
Objawy niskiej saturacji mogą być różnorodne. Wynik poniżej 95% określa zbyt małą ilość tlenu, którą krew dostarcza do tkanek organizmu. W konsekwencji przyczynia się do jego niewłaściwej pracy i niepoprawnego funkcjonowania narządów. Objawami, które powinny zaniepokoić są między innymi:
- duszności
- problemy z oddychaniem
- kołatanie serca
- tachykardia
- niewyraźne widzenie i mowa
- utrata przytomności
- sinica
Wartość krytyczna wynosi mniej, niż 70% i w takich przypadkach zagraża ona życiu. W wyniku bowiem takiej sytuacji dochodzi między innymi do ciężkich uszkodzeń mózgu, ale także do zaburzeń percepcji bodźców i w konsekwencji do śmierci. Odpowiednia kontrola jest w stanie do takich sytuacji nie dopuścić.
Wybór odpowiedniego pulsoksymetru
Jeszcze do niedawna sprawdzenie poziomu saturacji możliwe było tylko w szpitalach. Dziś takie urządzenie może mieć absolutnie każdy. Do wyboru klientów są urządzenia przenośne - nadgarstkowe, jak również i napalcowe. Wystarczy kilka sekund, aby otrzymać wynik. Wykonanie pomiaru jest niezwykle proste, nieinwazyjne, a do tego w pełni miarodajne. Można stosować je zarówno u dzieci i u dorosłych. Stanowią także doskonały wybór dla osób zajmujących się wyczynowo sportem. W dobie koronawirusa ich obecność w sposób szczególny ceniona jest przez osoby stawiające na zdrowie. Dzięki nim właśnie można szybko zareagować, jeśli pojawia się problem. Wśród polecanych marek, jakie oferuje sklep medyczny Kredos, wartymi uwagi są między innymi pulsoksymetry Beuer, Microlife, Yonker czy Anmer. Małe, niezawodne, warte posiadania przez każdego.
Świadomość ludzi w kwestii zdrowia wciąż rośnie. Dawniej, aby wykonać podstawowe badania, niezbędna była wizyta w placówce medycznej. Dziś mamy dostęp do niezawodnych sprzętów, dzięki którym możemy to wszystko wykonywać samodzielnie. Nikogo już nie dziwi posiadanie w domowej apteczce ciśnieniomierza i kontrolowanie poziomu ciśnienia tętniczego krwi. Nie ma problemu z pomiarem cukru we krwi w warunkach domowych. Podobnie wygląda to w kwestii Sp02, a więc samej saturacji krwi. Na dzień dzisiejszy pulsoksymetr może mieć praktycznie każdy. Szeroka paleta modeli dostępnych na rynku zadowoli każdego klienta.