Pulsoksymetr to aparat medyczny do mierzenia saturacji, czyli nasycenia krwi tlenem. Najczęściej wykorzystywany jest w chorobach układu oddechowego oraz sercowo-naczyniowego. Urządzenia te zyskały ostatnio ogromną popularność wśród osób zakażonych koronawirusem Covid-19, który może powodować niską saturację. Dowiedz się, w jaki sposób działa pulsoksymetr i w jakich sytuacjach warto go używać.
Co to jest saturacja u człowieka?
Saturacja w medycynie to inaczej wysycenie krwi tętniczej tlenem. Jeśli mamy do czynienia z niską saturacją, oznacza to, że w naszym ciele brakuje cząsteczek tlenu, co może skutkować poważnym niedotlenieniem. U osób z nieprawidłową saturacją obserwuje się przede wszystkim duszności, które mogą prowadzić do niewydolności oddechowej. Taki stan pojawia się zwłaszcza u pacjentów z przewlekłymi chorobami układu oddechowego (np. przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma) lub części ozdrowieńców, którzy przeszli zakażenie koronawirusem Covid-19.
Normy saturacji określane są na poziomie 95-98% u osoby dorosłej poniżej 70 roku życia. U osób starszych norma ta wynosi już 94-98%. Urządzeniem służącym do nieinwazyjnego pomiaru saturacji jest pulsoksymetr, który umożliwia samodzielne sprawdzenie poziomu saturacji krwi, także podczas domowej opieki medycznej.
Na jakiej zasadzie działa pulsoksymetr?
Pulsoksymetry do mierzenia saturacji są medycznymi urządzeniami elektronicznymi. Aparaty te emitują promieniowanie czerwone i podczerwone, które pochłaniane jest przez krew znajdującą się w naczyniach krwionośnych. Następnie specjalny czujnik sprawdza, w jakim stopniu hemoglobina absorbuje wiązkę światła wysłaną z pulsoksymetru. Mierzenie saturacji jest w tym wypadku możliwe, ponieważ stopień ten jest inny dla krwi utlenowanej i nieutlenowanej. Co zatem wskazuje pulsoksymetr? W prosty sposób podaje nam procentową wartość parametru, który określany jest jako SpO2. Aparat służy ponadto do monitorowania takich wartości jak tętno.
Pulsoksymetr – jak mierzyć saturację?
Na rynku dostępne są dwa główne rodzaje pulsoksymetrów medycznych, wśród których wyróżniamy pulsoksymetry napalcowe stosowane w domu oraz stacjonarne (wykorzystywane głównie w szpitalach). Pierwszy z nich, jak sama nazwa wskazuje, wymaga wykorzystania palców dłoni. W praktyce nie ma znaczenia, na który palec zakłada się pulsoksymetr, jednak rekomendowany jest tu zazwyczaj palec wskazujący lub środkowy. Alternatywnymi miejscami mogą być również palec u stopy, skrzydełko nosa lub małżowina uszna.
Przygotowując się do pomiaru saturacji, usuń z palca ewentualne bandaże i opatrunki, a także lakier do paznokci. Następnie postępuj według poniższej instrukcji:
- Odpocznij około 10 minut przed pomiarem. Pamiętaj, żeby nie dokonywać pomiaru saturacji po dużym wysiłku fizycznym.
- Umieść palec w pulsoksymetrze napalcowym.
- Wciśnij przycisk, aby rozpocząć pomiar saturacji SpO2.
- Odczytaj wynik pomiaru na wyświetlaczu, który zostanie przedstawiony w wartości procentowej.
Jeśli pulsoksymetr napalcowy pokazuje wartość niższą niż 94-95% procent, oznacza to, że pacjent znajduje się w stanie, w którym krew nie dostarcza odpowiedniej ilości tlenu do komórek ciała. Wówczas niezbędny jest kontakt z lekarzem.
Wśród typowych objawów niedotlenienia całego ciała lub konkretnego narządu możemy wyróżnić między innymi:
- duszności
- utrudnione oddychanie
- oddech periodyczny z kilkusekundowymi bezdechami
- utrudnione mówienie
- niewyraźne widzenie
- zaburzenia rytmu pracy serca
- stany zaburzenia świadomości, w tym utrata przytomności
Jeśli pomiar saturacji SpO2 wskazuje na wartości niższe niż 70%, oznacza to, że życie pacjenta jest zagrożone. Niski poziom saturacji krwi, który utrzymuje się przez długi czas, może prowadzić do poważnego niedotlenienia i uszkodzenia komórek mózgowych, a w konsekwencji do śmierci.
Pulsoksymetr i Covid-19
Pulsoksymetry napalcowe mogą być pomocne w monitorowaniu zdrowia pacjentów, którzy zostali zakażeni koronawirusem Covid-19 i przebywają w izolacji w domu. Właśnie dlatego urządzenia te stały się ostatnio niezwykle popularne. Korzystanie z pulsoksymetru podczas domowej opieki medycznej pozwala na szybkie wykrycie poziomu saturacji poniżej normy. Jeśli kształtuje się ona na poziomie około 90%, należy szybko reagować. W pierwszej kolejności zaleca się sprawdzenie, czy pulsoksymetr działa poprawnie i powtórzenie pomiaru. Jeśli nasz sprzęt medyczny cały czas wskazuje niską saturację, jest to znak, żeby wezwać pomoc lekarską.
Pulsoksymetr napalcowy medyczny - ile kosztuje i gdzie kupić?
Na rynku dostępne są pulsoksymetry z certyfikatem medycznym, które mogą zagwarantować czołowi producenci sprzętu medycznego. Cena takiego urządzenia, w zależności od marki i zawartych w nim funkcjonalności, będzie wahać się w granicach 100-200 złotych.
Urządzenia służące do monitoringu stanu zdrowia w zakresie saturacji można kupić m.in. w aptekach. Zakupu pulsoksymetru z certyfikatem warto dokonać także w sklepie medycznym, który specjalizuje się w tego typu sprzęcie - sklep medyczny Kredos. Przed wyborem warto też zapoznać się z rankingami pulsoksymetrów, które oceniają urządzenia m.in. ze względu na łatwość użytkowania, konkretne zastosowanie czy dostępne funkcjonalności.